Ölürken Beyin Ne Deneyimliyor? Çevre Fark Ediliyor mu?
Beyin, ölüm anında adeta bir “son patlama” yaşıyor. 2023’te Frontiers in Aging Neuroscience dergisinde yayınlanan bir çalışma, ölümden önceki 30 saniyede beyinde rüya görme, meditasyon ve hafıza geri çağırma benzeri dalga paternleri tespit etti. Gamma dalgaları – bilinçle ilişkili en yüksek frekanslı beyin dalgaları – ani bir artış gösteriyor. Bu, “hayatın gözünün önünden film şeridi gibi geçmesi” ifadesini bilimsel olarak açıklıyor.
Üniversite of Louisville’den nörocerrah Dr. Ajmal Zemmar, “Beyin, ölüm anında hafıza geri çağırmaya benzer bir aktivite sergiliyor. Bu, YÖD’lerdeki canlı anıların nedeni olabilir” diyor. Çevre algısı ise kısmi: Hastaların %9’u, kalp dururken bile odadaki olayları hatırlıyor. Southampton Üniversitesi’nin AWARE çalışması (2014), 2.060 kalp durması vakasından 101’ini inceledi ve %9’unun beden dışı deneyim yaşadığını buldu. Bu, halüsinasyon değil, gerçek bir farkındalık olabilir.
Ancak, bilinç kaybı kaçınılmaz. Oksijen kesildikten 20-30 saniye sonra beyin fonksiyonları duruyor, ama bazı hücreler saatlerce hayatta kalabiliyor. Bu, “ölümün gri alanı”nı yaratıyor: Tamamen “ölü” sayıldığımız anda bile beyin, bilinç benzeri bir aktivite üretebiliyor.
Ölümden Sonra Bilinç Kayboluyor mu? Bilim Ne Diyor?